Hoan Châu ký là cuốn gia phổ của dòng họ Nguyễn Cảnh ở vùng Nghệ An, được viết dưới hình thức tiểu thuyết chương hồi. Cuốn sách được dòng họ gìn giữ suốt mấy trăm năm, năm 1988 được xuất bản rộng rãi đến mọi người, để mở đường cho việc đi sâu vào tìm hiểu giá trị của tác phẩm. Quyển sách là một bộ dã sử, mang đến nhiều thông tin cụ thể, phong phú; bổ sung nội dung cho các bộ chính sử viết về thời kỳ Lê Trung hưng (thế kỷ XVII). Nhưng Hoan Châu ký đồng thời cũng chứa đựng những phức tạp về mặt văn bản và vǎn học, xứng đáng được xem như là một cột mốc lớn trên con đường phát triển của thể loại tiểu thuyết lịch sử.